γράφει η Ναταλί Φουντουκάκη
Όταν οι περισσότεροι
από εμάς χρησιμοποιούμε τον όρο «συναισθηματική εξάρτηση», δίνουμε περισσότερη
σημασία στο συναίσθημα, εννοώντας μια ενισχυμένη αγάπη για κάποιον, με όλες τις
εκφράσεις της στην υπερβολή. Δε δίνουμε όμως την πρέπουσα σημασία στη λέξη
εξάρτηση, η οποία σημαίνει εθισμός. Μα...θα ρωτούσε κανείς...εθισμός στα
συναισθήματα; Ακούγεται λίγο παράξενο.
Όλοι χρειαζόμαστε σχέσεις αγάπης και
συντροφικότητας για να έχουμε μια αίσθηση προσωπικής ικανοποίησης και
πληρότητας. Κάποιοι άνθρωποι όμως, εξαρτώνται υπερβολικά από τους άλλους,
προσκολλώνται και στηρίζουν τη ζωή και την ευτυχία τους στον άλλο. Κάνουν τα πάντα για να ευχαριστήσουν το άτομο
από το οποίο είναι εξαρτημένοι, βάζουν οτιδήποτε άλλο σε δεύτερη μοίρα και παρότι
μπορεί να υποφέρουν, προσπαθούν να κρατήσουν τη σχέση με οποιοδήποτε κόστος
γιατί φοβούνται την εγκατάλειψη και τη μοναξιά. Το κύριο χαρακτηριστικό που
συνοδεύει την εξάρτηση και τον εθισμό είναι η απώλεια της προσωπικής
ελευθερίας, λόγω της υποταγής στον παρορμητικό χαρακτήρα μιας πολύ έντονης,
σφοδρής επιθυμίας για τη βίωση συγκεκριμένων συναισθημάτων. Μια σχέση αγάπης
σίγουρα ενισχύει την αυτοεκτίμησή μας, δίνει μεγαλύτερο νόημα στη ζωή μας και
μπορούμε να κάνουμε κάποιους συμβιβασμούς προκειμένου να τη διατηρήσουμε. Η
διαφορά από την εξάρτηση έχει να κάνει με το κατά πόσο αυτή η σχέση προσδιορίζει
την προσωπική μας ταυτότητα. Το συναισθηματικά εξαρτημένο άτομο βασίζεται στους
άλλους προκειμένου να καλύψει τις συναισθηματικές του ανάγκες, να αποφύγει τον
πόνο και να διατηρήσει τη συναισθηματική του ισορροπία. Βαθιά μέσα του υπάρχει
η πεποίθηση ότι πρέπει να είναι αφοσιωμένος σε κάποιον για να μπορέσει να
επιβιώσει και να είναι πλήρης. Η ζωή του συναισθηματικά εξαρτημένου ατόμου
είναι πολύ δύσκολη. Πρέπει συνεχώς να προσέχει ώστε να λέει αυτά που «πρέπει»
και να κάνει αυτά που «πρέπει», προκειμένου να πάρει την αγάπη και την αποδοχή
που χρειάζεται. Τα συναισθήματα και η διάθεσή του καθορίζονται από το κατά πόσο
ικανοποιείται η ανάγκη του για αγάπη και αποδοχή. Νιώθει υπέροχα όταν παίρνει
την πολυπόθητη επιβεβαίωση και έρχεται σε απόγνωση όταν το αντικείμενο της
αγάπης του θυμώσει, γίνει επικριτικός ή φύγει. Στην ενήλικη ζωή, η εξάρτηση από
κάποιον άλλο άνθρωπο είναι ένα είδος αυτο-εγκατάλειψης, που θα προκαλεί πάντα
έναν βαθύ πόνο χαμηλής αυτοεκτίμησης και θα μας κάνει να εξαρτώμαστε από άλλους
για να νιώθουμε ότι αξίζουμε. Το «παν μέτρον άριστον» λοιπόν, καλό είναι να το
εφαρμόζουμε και στα συναισθήματά μας, για να μην παγιδευόμαστε στο δίπολο
επιθυμία- φόβος, μπαίνοντας στο φαύλο κύκλο της εξάρτησης. 