 |
Στιγμιότυπο από την «απόβαση» ομάδας μαθητών
του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής τη Δευτέρα (29 Μαίου 1961) του Αγίου Πνεύματος στην Κλείσοβα Διακρίνονται (με ορισμένες επιφυλάξεις λόγω
γήρατος!) από αριστερά (όρθιοι): Κώστας Τσακανίκας, Κώστας Μακρόπουλος, Σπύρος
Δρίβας, Γιώργος Αραπάκης, Πάνος Διαμαντόπουλος, Γιώργος Μπαρούχας , Δημήτρης
Στεργίου (σημαιοφόρος), Κώστας Λουκόπουλος, Λουκάς Παπαθέου, Νίκος Βαλιανάτος,
Παντελής Τρικενές. Καθιστοί από αριστερά: Χρήστος Γκόρπας, Χρήστος Καπορδέλης,
Γιώργος Μπενάτος, Δημήτρης Καλάκης, Θανάσης Ζάννος, Γιάννης Ντζαβίδας, Θόδωρος
Καραπάνος, Πάνος Αποστολόπουλος
Μαθητές της Έκτης Τάξης του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής Μεσολογγίου του 1961 θα συναντηθούν για να συμμετάσχουν ξανά στο τετραήμερο θρησκευτικό και εθνικό πανηγύρι του Άη- Συμιού με … «εφηβικό» δείπνο στον «Ζέφυρο» στις 7 Ιουνίου
Του Δημήτρη Στεργίου
Μαθητές της Έκτης (τελευταίας) Τάξης (σχολικό έτος 1960-1961) του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής Μεσολογγίου, όσοι (ελάχιστοι) «ξεγέλασαν», μέχρι στιγμής, τον πανδαμάτορα χρόνο, αποφάσισαν να βρεθούνε μαζί, ύστερα από 64 χρόνια, στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου για να συμμετάσχουν από την πρώτη ημέρα (7 Ιουνίου) στο τετραήμερο (7 Ιουνίου - 10 Ιουνίου 2025) γνωστό παραδοσιακό εθνικό – θρησκευτικό πανηγύρι του Άη – Συμιού, ένα αιώνιο ιστορικό, θρησκευτικό και εθνικό σύμβολο ελευθερίας και θυσίας για την πατρίδα, το πανηγύρι της εφηβικής καρδιάς μας! Αυτό, το μόνο αστικό πανηγύρι σε όλη την Ελλάδα, διατήρησε, στο πέρασμα του χρόνου, αναλλοίωτα τα στοιχεία που το συνθέτουν και που διοργανώνεται στην Ιερά Πόλη από τα πρώτα χρόνια της ίδρυσής της, σύμφωνα με τεκμηριωμένες ιστορικές μαρτυρίες. Σημειώνω ότι το Πανηγύρι του Αη - Συμιού, εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2018, καθώς αναγνωρίζεται ως «… μία από τις μεγαλύτερες γιορτές για την πόλη του Μεσολογγίου και αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα και πιο ξεχωριστά δρώμενα της περιοχής της Αιτωλίας».
Με πρωτοστάτη, όπως και σε όλες τις προηγούμενες
συναντήσεις, την πρώτη, ύστερα από … 30 χρόνια, το 1991, στο Μεσολόγγι (όχι
όμως για το πανηγύρι του Άη – Συμιού)
και τις επόμενες, τον αγαπητό μου
συμμαθητή και φίλο, διαπρεπή γιατρό, Νάσο Ζάννο, οι γυμνασιόπαιδες του
1961 θα δουν πάλι μαζί, ύστερα από 64
χρόνια, τη φωταγωγημένη και σημαιοστολισμένη Ιερά Πόλη
και τις παρέες των αρματωμένων και των
καβαλαραίων να συγκεντρώνονται και να γλεντούν στα στέκια τους και να ακούσουν τις
εκκωφαντικές «ζυγιές», αυτόν, με πολλά μηνύματα, θρηνώδη ήχο του ζουρνά και του
νταουλιού.
Στιγμιότυπο από την παρέλαση και την πορεία στη συνέχεια στον
Κήπο των Ηρώων για την επιμνημόσυνη δέηση στον Τύμβο των Ηρώων (28 Μαίου 1961)
στην οποία συμμετείχε ομάδα μαθητών του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής με επικεφαλής
(σημαιοφόρο) την ταπεινότητά μου
Εκεί, λοιπόν, στο Μεσολόγγι της καρδιάς μας, το Σάββατο,
7 Ιουνίου, θα περάσουμε από τα παλιά νοσταλγικά στέκια, θα περπατήσουμε στους δρόμους που οδηγούσαν στο Γυμνάσιο της
Παλαμαϊκής Σχολής, θα «μεθύσουμε» ξανά από το άρωμα που σκορπούσαν τότε οι λεμονανθοί, το αγιόκλημα και οι
τριανταφυλλιές στη διαδρομή από την
ιστορική Πύλη προς το μοναστήρι του Άη – Συμιού και θα κάνουμε πάλι μαζί (όσο
θα επιτρέπουν τα … «δυναμάρια» μας!) το απογευματάκι τη βόλτα μας στην απέραντη
κεντρική οδό του Μεσολογγίου (αρχίζει από την κεντρική πλατεία και τελείωνε
(τότε) στη ρομαντική πάλαι ποτέ παραλία της περίφημης λιμνοθάλασσας), που χαρακτηριζόταν
από κοσμοπλημμύρα και είχε εξελιχθεί σε …έθιμο, σε … «νυφοπάζαρο»! Δηλαδή,
πραγματοποιούνταν σχεδόν κάθε απόγευμα - βράδυ, αλλά ήταν πιο πυκνές κάθε
Σάββατο και Κυριακή (κυρίως). Τότε,
έβλεπε κανείς τους γονείς με τα (μικρότερα) παιδιά τους να κάνουν
ατέλειωτες βόλτες στον κεντρικό αυτό δρόμο, οι οποίες θεωρούνταν κοινωνική
εκδήλωση. Θυμάμαι πάλι ότι τα μεγαλύτερα παιδιά (μαθητές και μαθήτριες του
Γυμνασίου) σχημάτιζαν τις δικές τους παρέες και θεωρούνταν οι «βόλτες» αυτές ως
μια καλή ευκαιρία για να αλληλοκοιτάζονται και να χαμηλοκοιτάζονται ερωτικά και
ρομαντικά τα αγόρια και τα κορίτσια!
Μετά, κατά τις εννέα το βράδυ, η «νεολαία» του … 1961 θα συναντηθούμε
στον όμορφο, φιλόξενο και φιλικό πολυχώρο
«Ζέφυρος» στο λιμάνι, όπου θα «ζωντανέψει» η Τάξη του 1961 με όλους τους αείμνηστους
καθηγητές μας στις έδρες και τους
απόντες συμμαθητές μας στα θρανία!
Εικόνες από το πανηγύρι του 1961
Παράξενα γλυκές και έντονα ζωντανές που είναι οι θύμησες! Παράξενες που είναι οι
θύμησες και μάλιστα οι πολύχρονες, οι οποίες, ως ώριμες πια, παρουσιάζουν
εντονότατες, ανάγλυφες και ανεξίτηλες εικόνες. Θυμάμαι ότι τότε, το 1961, το τετραήμερο πανηγύρι του Ά- Συμιού άρχισε
από τις 27 Μαϊου και τελείωσε στις 30 Μαίου. Και τι δεν θυμάμαι!
Δύο στιγμιότυπο από την πρώτη, ύστερα από 30
χρόνια (το 1991), συνάντηση των μαθητών της Έκτης Τάξης του 1961 στο Μεσολόγγι,
όπου τιμήθηκαν και επιζώντες καθηγητές μας, όπως ο αείμνηστος Χρήστος Μαυρομμάτης
(πάνω με την ταπεινότητά μου), ο αείμνηστος Γεράσιμος Τζάνος (κάτω με τον Νάσο
Ζάννο) και ο αείμνηστος Κώστας Τριανταφυλλίδης
-Θυμάμαι ότι η προετοιμασία του πανηγυριού ξεκινούσε από
τη γιορτή της Αναλήψεως με τους «αρματωμένους» και τους «καταβαλαραίους». Οι
αρματωμένοι δημιουργούσαν επτά με οκτώ
συνήθως παρέες από 8- 20 άτομα και ντύνονταν με την παραδοσιακή
μεσολογγίτικη φορεσιά (ντουλαμάς). Οι
καβαλαραίοι, η πλειοψηφία των οποίων ήταν νέοι, ίππευαν άλογα, στολίζουν το
πανηγύρι και εκδήλωναν τον σεβασμό της νέας γενιάς στις ωραίες παραδόσεις του
τόπου.
-Θυμάμαι ότι το βράδυ του Σαββάτου (27 Μαίου 1961) ξεκίνησε το πανηγύρι με τις παρέες των
πανηγυριστών να συγκεντρώνονται στα στέκια τους σε διάφορα σημεία της Ιεράς Πόλης όπου άρχιζε το παραδοσιακό γλέντι, με τους
ήχους του ζουρνά και του νταουλιού.
-Θυμάμαι ότι από το πρωί της Κυριακής ο πρώτος της κάθε
παρέας, με τα όργανα που δεν έπαυαν να
παίζουν, επισκεπτόταν τα σπίτια των αρματωμένων της παρέας του κι έτσι από κάθε
σπίτι προσετίθετο κι ένας. Στο τέλος πήγαιναν στο σπίτι του καπετάνιου, δηλαδή
του αρχηγού της παρέας. Σε κάθε σπίτι κερνιούνταν με ούζο και ραβανί (τοπικό
γλυκό). Στη συνέχεια κι αφού περιδιάβαιναν την πόλη κατευθύνονταν στα στέκια
τους, όπου συνέχιζαν το γλέντι ως αργά το απόγευμα.
-Θυμάμαι ότι το απόγευμα όλες οι παρέες (αρματωμένοι και
καβαλαραίοι) συγκεντρώνονταν στον
Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα (εκεί κοντά έμενα σε νοικιασμένο δωμάτιο)
προσκυνούσαν κι έπαιρναν από τον εφημέριο του ναού τη Σημαία των Εξοδιτών για
να ξεκινήσουν προς τον Κήπο των Ηρώων, όπου τελούνταν επιμνημόσυνη δέηση στον
Τύμβο των Ηρώων. Στη συνέχεια, οι πανηγυριστές ξεκινούσαν για το ιστορικό
μοναστήρι του Αγίου Συμεώνος, όπου και θα συνέχιζαν το γλέντι τους έως τα
ξημερώματα της Δευτέρας, ενώ μαζί τους συμμετείχαν στο γλέντι εκατοντάδες ντόπιοι
και ξένοι επισκέπτες.
στιγμιότυπα από την … «πανταήμερη» (όπως βαρβαρικώς λέγεται σήμερα η
«πενθήμερη»!) εκδρομή των μαθητών της Έκτης Τάξης του 1961 στη βορειοδυτική και
κεντρική Ελλάδα (Νάουσα και Γιάννινα αντίστοιχα)
-Θυμάμαι ότι το
πρωί της Δευτέρας, του Αγίου Πνεύματος, η μικρή καμπάνα του μοναστηριού τους
καλούσε όλους να συμμετάσχουν στην Αρχιερατική Θεία Λειτουργία με τη συμμετοχή
των τοπικών, στρατιωτικών και πολιτικών αρχών. Επίσης, το πρωί της Δευτέρας,
τελούνταν Θεία Λειτουργία και στον Ιερό Ναό Αγίας Τριάδας στην Κλείσοβα, για
την οποία θα γράψω πιο κάτω.
-Θυμάμαι ότι την Τρίτη, γιόρταζε η Αγία Τριάδα, το
ιστορικό εκκλησάκι της θρυλικής Κλείσοβας. Νωρίς το απόγευμα, αρματωμένοι και
οι επισκέπτες διέσχιζαν με γαΐτες και πριάρια τη χιλιοτραγουδισμένη λιμνοθάλασσα και έβγαιναν στο νησάκι της
Κλείσοβας για να ανάψουν το κεράκι τους και να προσευχηθούν. Το απόγευμα, στο Μνημείο των Πεσόντων τελούνταν
επιμνημόσυνη δέηση και γίνεται κατάθεση στεφάνων από τις τοπικές αρχές.
-Θυμάμαι ότι ακολούθως όλες οι παρέες των πανηγυριστών
συνέχιζαν το γλέντι τους στα στέκια τους στην πόλη έως τα ξημερώματα της
Τετάρτης. Κάπου εκεί τελείωνε το μοναδικό και ωραίο εθνικό-θρησκευτικό πανηγύρι
του Άη-Συμιού, με τους πανηγυριστές να αποχαιρετίζονται με το τραγούδι: "Πάλε καλές αντάμωσες, πάλε ν'
ανταμωθούμε στον Άη - Συμιό, στον
πλάτανο».
Η συμμετοχή του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής
Σχολής στις γιορτές
Τω καιρώ εκείνω, όπως και όλα τα προηγούμενα σχολικά έτη, το
Γυμνάσιο της Παλαμαϊκής συμμετείχε στο θρησκευτικό και εθνικό πανηγύρι:
-Θυμάμαι ότι
συμμετείχε στην παρέλαση (την Κυριακή 28 Μαϊου 1961) προς τον Κήπο των
Ηρώων για την επιμνημόσυνη δέση με ομάδα μαθητών, επικεφαλής (σημαιοφόρος) της
οποίας ήταν η ταπεινότητά μου.
-Θυμάμαι πάλι ότι τότε (Δευτέρα, 29 Μαίου του 1961),
ομάδα μαθητών του Γυμνασίου της Παλαμαϊκής Σχολής Μεσολογγίου έκανε «κατάληψη»
με γαϊτα στο ιστορικό νησί για να
συμμετάσχει στη Θεία Λειτουργία, την επιμνημόσυνη δέηση στον Ιερό Ναό Αγίας
Τριάδας και την κατάθεση στεφάνων ως
φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης προς τους ήρωες υπερασπιστές του, που αντιμετώπισαν
ηρωικά τον Δεκέμβριο του 1825 τους 3.000 Αιγυπτίους του Ιμπραήμ.
-Θυμάμαι ότι την ομάδα αυτή, με επικεφαλής πάλι την
ταπεινότητά μου, είχαν ορίσει ο αείμνηστος γυμνασιάρχης μου Παναγιώτης Κρήτας,
υπό την ευθύνη του αείμνηστου γυμναστή μας Γεράσιμου (Μάκη) Τζάνου.
-Θυμάμαι (τώρα που ανέσυρα την παρατιθέμενη φωτογραφία από το αρχείο μου) ότι στην «κατάληψη» αυτή (τότε οι μαθητές δεν έκαναν καταλήψεις σχολείων, αλλά συμμετείχαν με τους καθηγητές τους σε όλες τις εκδηλώσεις και εορτές με προθυμία και υπερηφάνεια!) συμμετείχαν συμμαθητές μου, που διακρίθηκαν και διακρίνονται για τις λαμπρές επιδόσεις σε όλους τους επιστημονικούς (γιατροί, δικηγόροι, οικονομολόγοι, φιλόλογοι, ιστορικοί, γεωπόνοι κλπ) και επιχειρηματικούς τομείς.
