Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2019

Σκέψεις μαζί ...


γράφει η Ναταλί Φουντουκάκη

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΕΑΥΤΟΥ
Το να παρατηρούμε τον κόσμο γύρω μας το θεωρούμε μια αυτονόητη διαδικασία μάθησης, προσαρμογής, ένταξής μας σε αυτόν. Δεν παρατηρούμε όμως όλοι με τον ίδιο τρόπο, με την ίδια προσοχή και προς τις ίδιες κατευθύνσεις. Ο καθένας από εμάς εστιάζει και αντιλαμβάνεται τα πράγματα και τον κόσμο γύρω του μέσα από τα δικά του προσωπικά φίλτρα. Για αυτόν ακριβώς το λόγο κάποιο συγκεκριμένο γεγονός περιγράφεται εντελώς διαφορετικά από διαφορετικούς αυτόπτες μάρτυρες και μάλιστα πολλές φορές με μεγάλες αποκλίσεις. Όσο λοιπόν και να θεωρούμε την παρατήρηση μια απλή και εύκολη διαδικασία, στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου έτσι.
Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για τον ίδιο μας τον εαυτό, που οι περισσότεροι ισχυριζόμαστε ότι τον γνωρίζουμε. Τον παρατηρούμε όμως; Πόσο συχνά και με ποιο τρόπο; Και αν δεν τον παρατηρούμε είναι δυνατόν να τον γνωρίζουμε; Αν δε, ισχυριστούμε ότι τον γνωρίζουμε, σημαίνει ότι τον παρατηρούμε; Η γνώση και η παρατήρηση είναι δύο διαφορετικές διεργασίες του νου. Το να γνωρίζω ότι υπάρχουν λουλούδια μέσα στο βάζο που έχω επάνω στο τραπέζι μου, δε σημαίνει ότι παρατηρώ τα λουλούδια. Η γνώση, ως συσσώρευση πληροφοριών, είναι μια παθητική και μηχανική διαδικασία, ενώ η παρατήρηση είναι ενεργητική και συνειδητή.
«Για να κατανοήσεις τον εαυτό σου πρέπει να τον παρατηρήσεις. Αν θέλω να μάθω για εκείνο εκεί το δέντρο ή για ένα πουλί, πρέπει να παρατηρήσω. Έτσι, πρέπει να παρατηρήσω τον εαυτό μου. Πρέπει, λοιπόν, να μάθουμε μόνοι μας για τον εαυτό μας, και αυτό παρουσιάζει μια μεγάλη δυσκολία: ο εαυτός μας βρίσκεται σε διαρκή κίνηση, αλλάζει. Υπάρχει μια αδιάκοπη αλλαγή, κίνηση, ζωντάνια. Πρέπει, λοιπόν, να μάθει κανείς για κάτι που είναι ζωντανό. Για να μάθω για κάτι ζωντανό πρέπει να το παρατηρώ με φρέσκο μάτι από λεπτό σε λεπτό. Για να μάθω για μένα, που είμαι μια ζωντανή οντότητα κι όχι κάτι νεκρό, πρέπει αυτό το ζωντανό "πράγμα" να το παρατηρώ και κάθε λεπτό να το κοιτάζω σαν να ήταν η πρώτη φορά. Για κάτι, λοιπόν, που είναι ζωντανό μαθαίνεις όλη την ώρα από την αρχή, σαν να είναι κάτι καινούργιο. Αν το κάνετε πραγματικά αυτό, θα δείτε ότι είναι ένα από τα πιο γοητευτικά πράγματα που υπάρχουν, επειδή τότε ο νους σας συνεχίζει να κρατάει πολύ λίγα. Κρατάει μόνο την αναγκαία πρακτική γνώση και τίποτε άλλο, τίποτα ψυχολογικό. Έτσι ο νους σας παρακολουθεί την κίνηση του Εγώ -που είναι μια πολύ περίπλοκη οντότητα- όχι μόνο στο επιφανειακό επίπεδο, αλλά και σε βαθύτερο.» Κρισναμούρτι, "Εγώ χωρίς Εγώ".
Επόμενο άρθρο: «Παρατήρηση εαυτού» (η συνέχεια)
e-mail:  nfountoukaki@gmail.com