Τρίτη 3 Οκτωβρίου 2017

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Ι.Π. ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ «Η ΘΥΣΙΑ»

                                                        της Φωτεινής Τσιτσώνη-Καβάγια
                                                        Εκπαιδευτικού
                                                             
 Στις 16 του Σεπτέμβρη, ημέρα Σάββατο, ο Σύλλογος, πραγματοποίησε  ημερήσια εκδρομή με τη φροντίδα της προέδρου  του κ.Αλεξάνδρας Μπακή  και την οργάνωση της γ.γ. του Συλλόγου κ.Παναγιώτας Σαραγκανίδα-Καλημέρη.
 Ήταν μια ευχάριστη, ψυχαγωγική και μορφωτική φθινοπωριάτικη απόδραση, που σε όλους όσους ακολούθησαν  άφησε ευχάριστες εντυπώσεις.
 Προορισμός,  η Ιερά Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, 12 χλμ. από τη Σιάτιστα  Κοζάνης, όπου τιμάται  η Παναγιά η Ελεούσα του Μικρόκαστρου.

 Και  είναι απολύτως βεβαιωμένο πως η εφευρετικότητα του ανθρώπου αλλά και η εξέλιξη της τεχνολογίας  έχουν συντελέσει, ώστε, με τη δημιουργία των δυο μεγάλων και σύγχρονων  αυτοκινητόδρομων Ιόνιας και Εγνατίας οδού, που διασχίζουν όλη τη Δυτική και Βόρεια  Ελλάδα, με τα μεγάλα και εντυπωσιακά τους έργα (σήραγγες και γέφυρες), το ταξίδι προς εκείνα τα μέρη  να είναι σύντομο και ευχάριστο. Και ήταν!
…Και παρακάμπτοντας την Ήπειρο και  τους νομούς Άρτας και  Ιωαννίνων με τα ψηλά βουνά, αλλού καταπράσινα και δασωμένα κι αλλού γυμνά και πετρώδη, όπου το καλοκαίρι ανάβουν απ’ τη δύναμη του ήλιου και το χειμώνα παγώνουν από το χιόνι, ενώ την άνοιξη κάποια αγριολούλουδα ρουφούν αχόρταγα το νερό της βροχής, για να επιβιώσουν, φτάνεις στο νομό Κοζάνης, έναν από τους τέσσερις της Δ.Μακεδονίας (Κοζάνη, Γρεβενά, Καστοριά, Φλώρινα).
 Και λίγο πριν φτάσεις  στη Σιάτιστα της Κοζάνης ξεπροβάλλει μπροστά σου  το  ιστορικό μοναστήρι της Παναγιάς  της Ελεούσας, προστάτισσας όλης της περιοχής της Δ. Μακεδονίας και όλης της Β.Ελλάδας αλλά και των απανταχού της Γης πιστών, που την ευλαβούνται και την τιμούν.
 Κι είναι μια Παναγιά, με ιστορία περίπου 800 χρόνων, που δεν είναι εξακριβωμένο, το πώς  και από πού βρέθηκε η Εικόνα Της στον τόπο αυτόν. Κι είναι Εικόνα θαυμαστή, μιας Παναγιάς Βρεφοκρατούσας και Αριστεροκρατούσας, που με τη μορφή και το βλέμμα της σε καθηλώνει, που αν και η φθορά του χρόνου της αφαίρεσαν από το πρόσωπο κάθε χρωστική ουσία, εν τούτοις, η γραφή των χαρακτηριστικών της είναι έντονα εκφραστική, ενώ, και οι δυο μορφές της θαυματουργής Εικόνας, Θεοτόκος και Ιησούς, είναι βέβαιο πως ελκύουν παραμυθητικά τον κάθε πιστό.
 Κι είναι δύο φορές το χρόνο που τιμούν οι Σιατιστινοί την  Παναγιά τους. Η πρώτη μες στην καρδιά του χειμώνα, τότε, που  αψηφώντας το κρύο, το χιόνι και τις βροχές, παίρνουν την Εικόνα λιτανεύοντάς την στα σπίτια των πιστών για ευλογία, και όπου παραμένει για ένα χρονικό διάστημα ως την επιστροφή της στο μοναστήρι…
 Και ο δεύτερος λαμπρός γιορτασμός είναι ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου, όπου πιστοί από όλα τα μέρη της Ελλάδας αλλά και ξένοι από όλα τα μέρη της Γης, με αισθήματα αγάπης κι ευγνωμοσύνης προς τη Μητέρα όλων των Ελλήνων, την επισκέπτονται, να προσευχηθούν σ ’αυτή και να πάρουν απάντηση στα ποικίλα της ζωής τους  προβλήματα.
 Κι οι Σιατιστινοί Την τιμούν με εντυπωσιακό και λαμπρό πανηγύρι, με γλέντι ομαδικό μετά τη θεία λειτουργία και  τη λιτάνευση της Αγίας Εικόνας. Και το πανηγύρι τους αυτό  έχει τις ρίζες του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Είναι το λεβεντοπανηγύρι της Σιάτιστας, γνωστό ως  «Οι Καβαλάρηδες της Σιάτιστας». Και είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό που σ’αυτές τις παρέες  και ομάδες των Σιατιστινών με τα καταστόλιστα άλογα παίρνουν μέρος και γυναίκες «αμαζόνες» αλλά και μικρά παιδιά που θα συνεχίσουν την παράδοση και το έθιμο, διατηρώντας το από παππού σε εγγονό…
 Και  ήταν δύσκολο για τους Σιατιστινούς η διατήρηση του εθίμου στα χρόνια της τουρκοκρατίας,  αφού, τότε, όλα ήταν δύσκολα. Αλλά ήταν που οι  αδούλωτοι πανηγυριστές ζούσαν τότε  μια μέρα ξεχωριστή και ιδιαίτερη, αυτή του Δεκαπενταύγουστου, που με τη συμμετοχή τους στο πανηγύρι εξέφραζαν όχι μόνο το θρησκευτικό τους συναίσθημα αλλά και τον πόθο τους για λευτεριά, αφού κάτω από την άγρυπνη ματιά των Τούρκων, που και αυτοί συμμετείχαν σ’ αυτό, μπορούσαν κι αντάλλασαν μεταξύ τους τα μηνύματα του αγώνα!
 Κι ήταν, ναι,  αυτά τα χρόνια δύσκολα, περίσσευε όμως η δύναμη, η θέληση, η πίστη στο Θεό και η αγάπη για τη λευτεριά. Κι ήταν ακόμα που τότε στο κτηριακό συγκρότημα του συγκεκριμένου μοναστηριού λειτουργούσαν, ορφανοτροφείο για τα παιδιά των αγωνιζόμενων Ελλήνων και σχολείο, που συντέλεσε στη διατήρηση της ελληνικής ταυτότητας σε γενεές επί γενεών αλλά και ένα ιδιαίτερο οίκημα όπου περιθάλπτονταν  παιδιά προφυματικά και ασθενικά στα μετέπειτα χρόνια του αγώνα.

Σήμερα, μια ομάδα μοναχών γυναικών, με Ηγουμένη τη μοναχή Θεολογία είναι οι φύλακες της Μονής αλλά και οι ασκήτριες της Κυράς του Μικρόκαστρου, που δέχονται εκεί,   καλοσυνάτα τους πιστούς προσκυνητές.
 Και φτάσαμε στο μοναστήρι, όπου περάσαμε κάποιες ώρες γαλήνης και προσευχής και εντυπωσιασμένοι από όσα ζήσαμε έστω και για λίγο εκεί πήραμε το δρόμο του γυρισμού.    Και …ξανά στο νομό Ιωαννίνων, κι ο δρόμος μας προς  το Μέτσοβο, σε ύψος 1150μ.,ανάμεσα στα ψηλότερα βουνά της Πίνδου, εξ’ου και Μέτσοβο ή κατ’άλλους Αρκουδοχώρι, την κωμόπολη των Βλάχων με την ιδιαίτερη διάλεκτο αλλά και την περιοχή των χιονοδρομικών κέντρων και των Εθνικών ευεργετών Τοσίτσα, Αβέρωφ, Στουρνάρα κ.ά, και επιπλέον  και των εξαιρετικών γεύσεων, που άλλωστε και απολαύσαμε! Στην κεντρική πλατεία του  οικισμού αυτού δεσπόζει ο ιστορικός ναός της Αγίας Παρασκευής, με δυο άμβωνες και  με το εντυπωσιακό ξυλόγλυπτο τέμπλο του, μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας, έργο τέχνης μαστόρων  Μετσοβιτών  ξυλογλυπτών. Ο ναός λειτούργησε  ως εξαρχικός  από το έτος 1859 ως το 1924 και ως μητροπολιτικός  από το1924 ως το 1928. Υπήρξε και συνεχίζει να είναι ο άξονας περιστροφής της εθνικής και πολιτιστικής ζωής του τόπου, αφού άλλωστε την Αγία Παρασκευή την τιμούν και τη γιορτάζουν οι Μετσοβίτες, αφού θεωρείται η προστάτιδα των Βλάχων.
 Επόμενος προορισμός, τα Γιάννενα, η αρχόντισσα πόλη της Ηπείρου και συγκεκριμένα το Μουσείο Αργυροχρυσοχοϊας, στο κάστρο των Ιωαννίνων, αλλά τεχνικοί λόγοι κι έκτακτοι συνετέλεσαν να αλλάξουμε κατεύθυνση κι αυτή τη φορά προς την Άρτα, στη μικρή πόλη των μεγάλων θρύλων, όπου θαυμάζεις το θρυλικό γεφύρι της, το σήμα κατατεθέν  της πόλης και  που αναρωτιέσαι αντικρίζοντάς το σε ποια καμάρα άραγε να βρίσκεται «εντοιχισμένη η γυναίκα του πρωτομάστορα» και προς το Μοναστήρι της Γεννήσεως Της Θεοτόκου ή Κάτω Παναγιάς.
 Είναι ένα μοναστήρι του 13ου αι. (1250μ.Χ.), ένα από τα τρία που ίδρυσε ο Μιχαήλ Δούκας Κομνηνός, άρχοντας του Δεσποτάτου της Ηπείρου,  ως ένδειξη της ειλικρινούς μετανοίας του για τη συζυγική απιστία στην οποία είχε περιπέσει  απέναντι στη σύζυγό του, βασίλισσα Θεοδώρα.
 Και περνώντας τα καμποχώρια της Άρτας αριστερά του Άραχθου, που ανέλαβε να την ποτίζει,( εξ’ου και η εφορία της), πλάι σε πυκνοφυτεμένους μπαξέδες, σύρριζα στο λόφο της Περάνθης φτάνεις στο ονομαστό αυτό από τα χρόνια της τουρκοκρατίας μοναστήρι της Κάτω Παναγιάς, σπουδαίο βυζαντινό μνημείο, που ονομάζεται έτσι σε αντιδιαστολή από το μεγάλο καθεδρικό ναό της βυζαντινής  Άρτας της Παναγίας της Παρηγορίτισσας, για να ξεχωρίζει από αυτή. Εκεί στον ευλογημένο από την Παναγία αυτόν χώρο της Μονής,  ανταμώνουν η ιστορία, η τέχνη, η ομορφιά και η παράδοση!
 Ένα χαμηλό λιθόστρωτο σε οδηγεί στον περίβολο του ναού, όπου κυριολεκτικά ένα θαύμα της φύσης ξεδιπλώνεται μπροστά σου! Πραγματικό περιβόλι της Παναγιάς, με λεμονιές, πορτοκαλιές, παρτέρια με ανθόκηπους, όπου οι αισθήσεις σου ευφραίνονται και η ψυχή σου αγάλλεται!
 Μνημείο σημαντικό, μοναστήρι με μεγάλη αίγλη και πολλά μετόχια, με ιστορία τόσων αιώνων, διατηρεί εξωτερικά την παλιά του λαμπρότητα  και αρχιτεκτονική  παρά τις καταστροφές  που υπέστη στην περίοδο της τουρκοκρατίας, ενώ εσωτερικά συνεπαίρνεσαι από  τη θρησκευτική του μυσταγωγία, που αναδύουν οι  παλιές του τοιχογραφίες και ο γραπτός του διάκοσμος, που οπωσδήποτε χρειάζεται φροντίδα για να βρουν πάλι  την παλιά τους δόξα!
 Στον περίβολο της Μονής υπάρχουν τα κελλιά, που καταστράφηκαν πολλές φορές κατά την τουρκοκρατία και ξαναχτίστηκαν, καθώς επίσης και παρεκκλήσι της Αγίας Άννας, ενώ έξω από αυτόν υπάρχει ο ναός του Αγίου Ζαχαρία, του νεομάρτυρος εξ Άρτης.
 Η Μονή είναι γυναικεία, οι μοναχές ασχολούνται με την υφαντουργία, την ταπητουργία και το κέντημα. Ηγουμένη τους, η μοναχή Χαριτίνη Μπαρμπαρέσιου εκ Κατοχής Μεσολογγίου.
 Και αφού υψώσεις με κατάνυξη το βλέμμα σου στον ουρανό κάνοντας ευλαβικά την προσευχή σου και αφού στη συνέχεια απολαύσεις τον καφέ σου δίπλα στο θρυλικό και ιστορικό ποτάμι, θαύμα της φύσης και της ανθρώπινης εφευρετικότητας και δεξιοτεχνίας, τη γαλήνια ώρα του δειλινού, τότε είναι που παίρνεις το δρόμο της επιστροφής φορτωμένος με όλα όσα έζησες την ημέρα αυτή, που σε λίγο θα γίνουν αναμνήσεις ευχάριστες!